عطاری خراسانی - بلوبری (قره قات)

تهیـه ی چای:

به 5 گرم از خرد شده ی مـیوه ها یک لیوان آب سرد مـی افزاییم، آن گاه حدود 10 دقیقه مـی گذاریم بماند و سپس آن را بـه حد جوش مـی رسانیم و باز هم مدت 10 که تا 15 دقیقه بـه حال خود مـی گذاریم و گرما گرم صاف مـی کنیم؛ صاف شده را مـیل مـی کنیم.

داروهای گیـاهی:

تعدادی داروی گیـاهی بـه شکل صنعتی از آن درون بازار موجود است. بعضی از این داروها مربوط بـه مشکلات چشم مـی باشد.

سمـیت:

مصرف مقدار زیـاد قره قات ممکن هست مشکلات روده ای- معده ای مانند اسهال ایجاد کند.
مـهم ترین اثرات گزارش شده قره قات:

ضد چسبندگی پلاکت ها، ضد شکنندگی عروق مویینـه، ضد ادم (ضد خیز)، ضد ویروس تبخال، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد تب، ضد خونریزی های رتینوپاتی، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد زخم های گوارشی، ضد قارچ، ضد ویروس، قابض، محرک گردش خون، محافظ کلاژن، ادرار آور، محرک سیستم ایمنی بدن، کاهش دهنده ی چربی خون و گشاد کننده ی رگ ها.

نکات قابل توجه:

1- مـیوه های گونـه های مختلفی از این گیـاه درون نقاط مختلف جهان مصرف دارویی دارد کـه به نظر مـی رسد اکثرا دارای مواد و اثرات مشابهی باشند. قره قات مورد مصرف درون ایران از گیـاه Vaccinium جمع آوری و مورد استفاده قرار مـی گیرد.

2- طبق کتاب جناب آقای دکتر امـین، قره قات کـه با نام علمـی Caucasian whortleberry معرفی گردیده هست به دو نوع اردبیلی و کلیبری درون ایران وجود دارد، کـه هر کدام بـه شرح زیر هستند:

* قره قات اردبیلی

این قره قات درون برگیرنده ی مـیوه هایی تقریبا کروی بـه رنگ قرمز تیره یـا کم رنگ و دارای پوسته ی سخت و چروکیده هست که دمـی درون قسمت پایین آن ها قرار دارد. داخل این مـیوه ها تعدادی دانـه های براق وجود دارد. گیـاه مزبور با نام علمـی Vaccinium arctostaphylos از تیره ی Ericaceae (تیره ی قره قات) مـی باشد کـه درختچه ای که تا دو متر با برگ های پهن بیضی شکل و بدون دم برگ است. گل های قره قات، سفید مایل بـه سبز و گاهی صورتی هستند. مـیوه های این گیـاه از نوع سته مـی باشند. این درختچه درون جنگل های اسالم، خلخال و ارتفاعات اردبیل رویش دارد. قره قات بـه صورت دم کرده درون طب سنتی ایران بـه عنوان کاهش پُرفشاری خون و کاهش قند خون مورد استفاده قرار مـی گیرد.

* قره قات کلیبری

این قره قات شامل مـیوه های کروی با پوسته ی قرمز تیره و چروکیده ی بدون دم یـا با دم کوتاه و بزرگ تر از قره قات اردبیلی هست که از درختچه ای با نام عملی Ribes biebersteinii بـه دست مـی آید. این درختچه که تا دو متر ارتفاع داشته و دارای برگ های قلبی شکل با پنج لوب استاندارد است. گیـاه، مربوط بـه تیره ی Grossulariaceae (تیره ی انگورک) بوده و در جنگل های ارسباران و کلیبر رویش دارد.

3- با توجه بـه این کـه قره قات اردبیلی و کلیبری مربوط بـه دو گیـاه کاملا متفاوت از نظر جنس، گونـه و خانواده هستند بعید بـه نظر مـی رسد کـه دارای اثرات مشابهی باشند. البته ممکن هست هر دو درون بعضی ترکیبات و اثرات یکسان باشند ولی حتما ذکر کرد کـه قره قات اصلی همان نوع اردبیلی هست که اثراتی مشابه، با انواع خارجی دارد.

4- با توجه بـه مطالعات انجام شده بر روی قره قات اردبیلی، شباهت زیـادی بین ترکیبات نوع ایرانی و انواع خارجی وجود دارد؛ لذا اکثر اثرات ذکر شده به منظور گونـه های خارجی مـی تواند درون مورد نوع ایرانی صادق باشد؛ ولی مطالعات کامل تری را مـی طلبد کـه باید بـه صورت کلینیکی انجام شود.